(پژوهش هاي ادب عرفاني (گوهر گويا)  تابستان 1391، دوره 6، شماره 2، پياپي 22 (از صفحه 65 تا صفحه 87)

در سده هفتم هجري تحولي بنيادي و عميق در عرفان اسلامي پديد آمد. در اثر اين تحول مباني عرفاني دستخوش تغيير و دگرگوني شد، چندانكه سنت تازه اي در عرفان اسلامي شكل گرفت و مرزبندي جديدي در ميان طريقه ها و مشرب هاي عرفاني به وجود آمد. عده اي از معاصران براي تبيين اين تحول و شناخت ويژ گي هاي دو سنت عرفاني پيش و بعد از سده هفتم هجري، عرفان اسلامي را به دو بخش عرفان عملي و عرفان نظري تقسيم كرده اند. در اين مقاله ضمن نقد و تحليل اين تقسيم بندي و تبيين اينكه تقسيم بندي عرفان اسلامي به عرفان عملي و نظري اعتبار علمي ندارد و منطبق با ماهيت عرفان اسلامي نيست طرحي تازه براي نقد و تحليل سير تحول و تطور عرفان اسلامي و ويژگي ها و تفاوت هاي سنت اول و دوم عرفاني به دست داده شده است.